Dầu mỏ, nguồn năng lượng chủ chốt của thế giới hiện đại, có một lịch sử hình thành và phát triển phức tạp. Từ việc sử dụng thủ công trong thời cổ đại đến sự ra đời của ngành công nghiệp dầu khí hiện đại, câu chuyện về dầu mỏ phản ánh sự tiến bộ của nhân loại trong việc khai phá và sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Cùng tìm hiểu rõ hơn nguồn gốc hình thành, lịch sử của loại “vàng đen” quý giá này sau đây.
Nguồn gốc hình thành dầu mỏ như thế nào?
Dầu mỏ hay “vàng đen”, là một tài nguyên năng lượng thiên nhiên quý giá, nhưng nguồn gốc hình thành của nó là quá trình phức tạp và kéo dài hàng triệu năm.
Theo các nhà khoa học, dầu mỏ bắt nguồn từ xác của các sinh vật đơn bào như tảo và vi khuẩn sống dưới đáy đại dương cách đây khoảng 10 đến 600 triệu năm.
Khi những sinh vật này chết đi, xác của chúng chìm xuống đáy biển và bị chôn vùi dưới lớp trầm tích bùn cát dày đặc.
Trong môi trường thiếu oxy, các xác sinh vật không bị phân huỷ hoàn toàn mà chuyển hoá thành các hợp chất giàu cacbon hữu cơ. Quá trình này tạo ra lớp đá phiến sét mịn, hay còn gọi là đá gốc.
Theo thời gian, các lớp trầm tích mới tiếp tục bao phủ lên trên, tạo ra áp lực và nhiệt độ cao lên đá gốc.
Dưới những điều kiện áp suất và nhiệt độ cực đoan này, các phân tử cacbon trong đá gốc dần chuyển hoá thành dầu thô và khí đốt tự nhiên.
Dầu và khí này di chuyển lên trên, tích tụ trong các lớp đá đứng trên có nhiều lỗ rỗng như đá vôi hay đá cát, gọi là đá chứa.
Sự chuyển động của các mảng thạch quyển đã khiến dầu và khí bị mắc kẹt bên trong lớp đá chứa, bao quanh bởi các lớp đá đặc chắc không thấm nước như granit hay đá phiến. Đây chính là nguồn gốc hình thành nên các mỏ dầu khí ngày nay.
Tìm hiểu về lịch sử ra đời dầu mỏ
Khởi nguồn từ thời cổ đại
Dấu tích về việc sử dụng dầu mỏ có thể được tìm thấy từ thời cổ đại. Người Sumer, một trong những nền văn minh cổ đại nhất trên Trái đất, đã sử dụng dầu mỏ để làm vật liệu đóng tàu và trét lên tường để chống thấm nước.
Người Babylon cổ đại cũng đã sử dụng dầu mỏ để chiếu sáng và làm chất đốt. Tuy nhiên, việc khai thác dầu mỏ trong thời kỳ đó chỉ mang tính chất thủ công và quy mô nhỏ, chưa có bất kỳ công nghệ khai thác hay chế biến hiện đại nào.
Bước ngoặt công nghiệp
Sự ra đời của ngành công nghiệp dầu mỏ hiện đại được xem là một phần của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai, diễn ra vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20.
Năm 1859, Edwin Drake đã khoan giếng dầu đầu tiên ở Titusville, Pennsylvania, Hoa Kỳ, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử khai thác dầu mỏ.
Trước đó, dầu mỏ chủ yếu được thu thập từ những nguồn tự nhiên hoặc được khai thác bằng phương pháp thủ công.
Tuy nhiên, với sự ra đời của máy khoan dầu, việc khai thác dầu mỏ đã trở nên hiệu quả và quy mô hơn.
Điều này đã tạo ra một cuộc đua khai thác dầu mỏ trên toàn thế giới. Đặc biệt, công ty dầu khí lớn Standard Oil Company của John D. Rockefeller đã ra đời và thống trị thị trường.
Thời kỳ hoàng kim của dầu mỏ
Trong suốt thế kỷ 20, dầu mỏ đã trở thành nguồn năng lượng chính của thế giới, thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp và giao thông vận tải.
Các quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn như Mỹ, Nga, Saudi Arabia và các nước thành viên OPEC đã nổi lên và trở thành những cường quốc năng lượng.
Tuy nhiên, sự phụ thuộc ngày càng tăng vào dầu mỏ cũng đã dẫn đến những cuộc khủng hoảng năng lượng và xung đột địa chính trị.
Cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973 do OPEC cắt giảm sản lượng dầu là một ví dụ điển hình. Nó gây ra tình trạng thiếu hụt năng lượng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế toàn cầu.
Tương lai của dầu mỏ và năng lượng tái tạo
Mặc dù dầu mỏ vẫn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu hiện nay, nhưng tương lai của nó đang phải đối mặt với nhiều thách thức.
Sự gia tăng lo ngại về tác động của nhiên liệu hóa thạch đối với môi trường và biến đổi khí hậu khiến các quốc gia trên thế giới đẩy mạnh chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo sạch hơn.
Năng lượng tái tạo từ gió, mặt trời đang ngày càng phổ biến với chi phí sản xuất giảm và hiệu quả cao hơn.
Nhiều nước đã đặt ra mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và tăng tỷ lệ sử dụng năng lượng xanh trong tương lai gần.
Tuy nhiên, việc chuyển đổi hoàn toàn sang năng lượng tái tạo vẫn còn gặp nhiều thách thức về công nghệ và hạ tầng.
Mặc dù vậy, dầu mỏ vẫn sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong vài thập kỷ tới trước khi có thể được thay thế hoàn toàn.
Qua bài viết chắc hẳn các bạn đã hiểu rõ hơn phần nào về lịch sử ra đời và phát triển của dầu mỏ. Nếu có nhu cầu đầu tư ngành năng lượng hãy truy cập ngay XTB để khám phá các cơ hội tiềm năng.